КАБИНЕТТИК ТАЛДОО
Долбоордун алкагында «Кыргызстандын, Өзбекстандын жана Тажикстандын жаштарынын радикалдашуу жана экстремизм тобокелдигине алсыздыгынын факторлору» деген темада кабинеттик изилдөө жүргүзүлдү.
Изилдөөнүн негизги максаты болуп буга чейинки изилдөөлөрдүн жыйынтыктарын жана ачык булактардан алынган расмий маалыматтарды талдоо аркылуу Борбордук Азиянын жаштарынын арасында радикалдашуу коркунучуна карата экстремизмдин жана радикалдашуунун себептерин аныктоо жана талдоо саналат.
Изилдөөнүн максаттарынын бири радикалдуу агымдардын таасирине түшүп калуу тобокелдиги жогору болгон жаштардын, анын ичинде кыздардын эң аярлуу топторун аныктоо, ошондой эле коомдун радикалдашуу жана экстремизм чакырыктарына туруктуулугун жогорулатуунун натыйжалуу моделдерин табуу болгон. Долбоорду ишке ашырууга катышкан Борбордук Азиянын үч мамлекетинин тең расмий статистикасынын маалыматтары боюнча жаштардын үлүшү калктын жалпы санынын болжол менен үчтөн бирин түзөт.
БУЛ ИЗИЛДӨӨ ДОЛБООР, МАМЛЕКЕТТИК ОРГАНДАР, ЖМК ӨКҮЛДӨРҮ ЖАНА ӨНӨКТӨШТӨР ҮЧҮН ЖАШТАРДЫН РАДИКАЛДАШУУ ЖАНА ЭКСТРЕМИЗМ ТОБОКЕЛДИКТЕРИНЕ КАРАТА ТУРУКТУУЛУГУН ЖОГОРУЛАТУУ БОЮНЧА СУНУШТАРДЫ БЕРЕТ.
- Орто Азиялык эксперттердин, окумуштуулардын жана изилдөөчүлөрдүн конфликттүү маселелер боюнча маалымат базасы түзүлүш керек. Бул иштин негизинде эксперттердин, биринчи кезекте жарандык коомдун жана жаш ЖОЖ профессорлорунун, анын ичинде аймактык университеттердин потенциалын жогорулатуу, аларга мамлекет куруунун жана конструктивизмдин негиздерин үйрөтүү боюнча долбоордук компонентти ишке ашыруу.
- Окутуу жана илимий изилдөө процессин практикалык натыйжалар менен байланыштырууга багытталган университеттер жана жалпы эле академиялык сектор менен кызматташууда бир катар иш-чаралар каралышы керек. Эл аралык кызматташтыкты кеңейтүүгө университеттердин болгон кызыгуусун эске алуу менен чыгармачыл лабораторияларды түзүүнү колдоо. Мамлекеттик органдардын, эксперттердин, илимпоздордун жана дин кызматкерлеринин катышуусунда Борбордук Азия өлкөлөрүнүн ортосунда тажрыйба алмашуу үчүн туруктуу аянтча түзүү. Талкуулардын жыйынтыктары боюнча мамлекеттик органдардын жана коомдук уюмдардын практикасына киргизүү боюнча сунуштарды берүү.
- Диний маселелер боюнча жаштар үчүн дебат программалар. Дин, тынчтыкты орнотуу жана башка маселелербоюнча коомдук талкуу аянтчаларын уюштуруу. Пилоттук ЖОЖдордо окутуучулар курамынын квалификациясын жогорулатуу.
Изилдөөгө кошумча катары, медиа мейкиндиктин жаштардын радикалдашуу мүмкүнчүлүктөрүнө тийгизген таасиринин маанилүүлүгүн эске алуу менен Кыргызстан, Өзбекстан жана Тажикстандагы ЖМКлардын жана социалдык медианын контент-талдоосу, «ЖМКда жана социалдык тармактарда радикализм жана экстремизм идеяларын жайылтуу тобокелдиктерин талдоо» аттуу иш-чара өткөрүлдү, анын негизги этникалык, диний жана башка стереотиптер аркылуу таратылуучу негизги билдирүүлөрдү, ошондой эле милдети Борбордук Азия өлкөлөрүндө экстремизм жана радикализм идеяларынын жайылышын аныктоо болгон.
Медиа контентти талдоо этникалык жана диний толеранттуулукту чагылдыруунун деңгээлин, ошондой эле чек арага жакын аймактарда радикализмдин жана экстремизмдин алдын алуу потенциалын, массалык маалымат каражаттарында аныкталды, мындан тышкары, тандлагнан жалпыга маалымдоо каражаттарынын басылмаларына жана материалдарына баа берилди.
Изилдөө жалпыга маалымдоо каражаттары, социалдык тармактар менен иштөө, ошондой эле медиа стратегияларды түзүү жана башка иш-чаралар боюнча бир катар практикалык сунуштарды камтыйт.
Изилдөөлөрдүн бул түрлөрүнүн негизинде Фергана өрөөнүндөгү жаштар чөйрөсүндө экстремизмдин алдын алуунун секторлор аралык жана өлкөлөр аралык механизмдерин түзүүгө, ошондой эле диалог аянтчаларын концептуалдаштырууга негиз боло турган аналитикалык материалдар түзүлөт.
Медиа контентти талдоо жыйынтыктары 2020-жылдын декабрынан 2021-жылдын апрелине чейин чогултулган жана түзүлгөн.
ТАЛАА ИЗИЛДӨӨСҮ
Долбоорду ишке ашыруунун алкагында Фергана өрөөнүнүн чек ара аймактарынын жаштарынын муктаждыктарын, керектөөлөрүн жана көйгөйлөрүн аныктоо максатында «Фергана өрөөнүнүн чек ара аймактарындагы жаштардын көйгөйлөрүн жана керектөөлөрүн аныктоо» аттуу талаа социологиялык изилдөөсүн түзүү боюнча иштер жүргүзүлдү.
Бул изилдөө Фергана өрөөнүндө жана Кыргызстандын, Тажикстандын жана Өзбекстандын трансчекаралык райондорунда толеранттуулук жана тынчтык маселелерин илгерилетүү максатында мамлекеттик органдар, бейөкмөт уюмдар, ЖМК өкүлдөрү, диний лидерлер жана жарандык коом тарабынан коммуникациялык кампанияларды пландаштырууга көмөк көрсөтүүгө багытталган «Достукту, улуттар аралык ынтымакты жана сабырдуулукту чыңдоо, радикалдашууга, кагылышууларга жана терроризмге алып баруучу экстремизмге жол берилгис мамилени калыптандыруу боюнча Кыргызстандын, Тажикстандын, Өзбекстандын мамлекеттик түзүмдөрүнүн, медиа жана жарандык коомдун иш-аракеттерин консолидациялоо» аттуу Регионалдык медиастратегиясын түзүүгө жана ишке ашырууга негиз болду.
